Drie adembenemende uitzichten in drie dagen. Dat krijg je tijdens deze 3-daagse reis naar het oosten van Java. En je kan ervoor kiezen om dit te doen met een goedkope en betaalbare privétour of helemaal op eigen houtje. Beide manieren worden hieronder volledig uitgelegd.
Je avontuur begint bij zonsopgang met een ongelooflijk uitzicht op de Tengger bergen, waaronder twee actieve vulkanen, gelegen in een zee van zand. De Bromo vulkaan is met zijn 2329m hoogte de kleinste van de drie vulkanen, maar wel de beroemdste.
Het tweede ontzagwekkende moment tijdens deze trip is de Madakaripura waterval, de hoogste (200 m) waterval van Java en de op één na hoogste van Indonesië. En dat wil wat zeggen, want er zijn zoveel watervallen in Indonesië dat niemand de tel bijhoudt.
En als laatste, en misschien wel meest indrukwekkende zicht, bezoek je het kratermeer van Mount Ijen. Als je de klim overleeft tenminste.
Hoe kom je daar?
Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik heb graag flexibiliteit in mijn schema en zeker als ik op een adembenemende plek ben zoals die in deze 3-daagse reis. Dus in eerste instantie wilde ik deze reis helemaal alleen doen, zonder gids of tour en na veel onderzoek kan ik je vertellen dat het helemaal mogelijk is! (meer daarover hieronder)
MAAR het is ook mogelijk om dit op een makkelijkere manier te doen, zonder te diep in je portemonnee te moeten reiken en je geld uit te geven aan touroperators én met alle tijd die je nodig hebt om van elke locatie te genieten.
Optie 1: De gemakkelijke manier
Na lang zoeken vond ik de naam en het telefoonnummer van een chauffeuse die bereid was ons op te halen op de luchthaven van Surabaya en met ons 3 dagen rond te rijden voor een zeer schappelijke prijs. (Lees verder voor de naam, nummer en prijs.) En het beste van al is dat ze ook de juiste lokale mensen op elke locatie kende om ons privé rond te leiden voor een tiende van de prijs die touroperators durven vragen.
Normaal ben ik geen grote fan van gidsen, omdat sommige je onder druk zetten in een bepaald tijdsschema, je te veel of te weinig info geven of er is gewoon geen connectie en het voelt ongemakkelijk. Maar niets was minder waar bij al deze geweldige mensen.
Elk van hen was zo vriendelijk, wachtte uren tot ik tevreden was met de foto's die ik had genomen en bracht ons naar de mooiste plekjes waar we altijd als eersten aankwamen en dus de beste keuze hadden voor een goed uitkijkpunt.
Ik raad deze optie dus ten zeerste aan, want om eerlijk te zijn was de 3-daagse reis al vermoeiend genoeg en het enige wat we hoefden te doen was in de auto stappen om van de ene locatie naar de andere te gaan.
(Prijsopgave + contactgegevens + routebeschrijving hieronder)
Optie 2: De moeilijke maar goedkoopste manier (geen Madakaripura waterval)
Als je nog steeds het gevoel hebt dat optie 1 te duur is of je hebt je zinnen gezet op alles zelf doen, ga er dan voor. Het is absoluut mogelijk!
Maar pas op, dit is een vermoeiende reis en ik zou dan wel aanraden om het op vier dagen in plaats van drie te doen.
Alles alleen doen betekent dat je treinen en lokale bussen moet nemen, een paar ritjes op een scooter moet maken en moet lopen.
Maar geen zorgen, ik heb voor jou uitgezocht hoe je je best kan verplaatsen. En je kan zelfs kiezen tussen twee eindbestemmingen: een lus vanuit Surabaya of een route van Surabaya naar Bali of visa versa.
(Scroll naar beneden voor een prijsoverzicht)
Surabaya > Bromo
Het beste wat je kunt doen is landen in Surabaya en wat snacks inslaan voor onderweg en voor het ontbijt van morgenochtend! Je zult me later dankbaar zijn.
Neem de trein van Surabaya naar Probolinggo (als je op het vliegveld aankomt, moet je eerst een taxi (of Grab = lokale Uber) nemen naar het treinstation).
Vraag vervolgens een lokale bewoner met een scooter om je naar het lokale bemo* (bus)station te brengen, waar je een bemo naar Cemorolawang (Bromo) kan nemen.
Neem daarna een taxi of maak een ritje achterop een scooter naar je hotel. (hotel aanbevelingen hieronder)
Mount Bromo zonsopgang & krater
Na een waarschijnlijk korte, maar hopelijk goede nachtrust, ben je nu klaar voor Bromo. Vanuit Cemorolawang kan je ofwel het Tenggergebergte gebied bezoeken met een gids in een 4x4 voor een zeer redelijke prijs (contactgegevens van onze gids hieronder) of ja kan op eigen houtje een wandeling maken. Het hotel dat ik hieronder voorstel ligt aan het begin van de zonsopgang wandelroute en het duurt ongeveer 1 uur om er te komen. Daarna kan je besluiten om de zandzee over te steken naar de krater, hoewel ik dat laatste te voet niet zou aanraden omdat het nogal een lange wandeling is, echt zanderig en het extreem heet kan worden in deze woestijn. Als je toch van plan bent alles te voet te doen, stel ik voor dat je minimum 6-8 uur uittrekt voor het bezoek.
Als je met de chauffeur-gids gaat, duurt het 3-5 uur, afhankelijk van hoe lang je overal blijft en hoeveel stops je wil maken. Onnodig te zeggen dat je met de gids meer plaatsen of uitzichtpunten kan bezoeken.
Beide opties zullen je vrij vroeg uit bed halen, dus wees voorbereid! Als je voor de gids kiest, zorg er dan voor dat je hem vooraf reserveert want er zijn slechts een beperkt aantal 4x4's beschikbaar die het nationale park in mogen.
Bromo > Ijen
Neem na je bezoek aan Bromo een snelle lunch op de parkeerplaats van Bromo of in Cemorolawang en zorg dat je weer wat snacks mee hebt voor onderweg of het vroege opstaan van morgen.
Neem een lokale bemo* terug naar Probolinggo.
Vraag dan weer iemand met scooter om je naar het treinstation te brengen.
Nu zijn er twee opties om Mount Ijen te bereiken, en je beslist best welke afhankelijk van je eindbestemming.
Bondowoso > Mount Ijen > Surabaya
Als je eindbestemming Surabaya is
Teruggaan naar Surabaya is je beste optie als je op Java wilt blijven of naar een ander eiland wilt vliegen (behalve Bali). In dat geval kan je het beste via Bondowoso naar Mount Ijen reizen.
Neem een lokale bemo* van Probolinggo naar Bondowoso.
Boek een hotel om uit te rusten tijdens je (korte) nacht in Bondowoso.
Huur een 4x4 met chauffeur of een motorbike/scooter om zelf naar het Paltuding basiskamp te rijden.
Van daaruit kan je de Ijen berg bezoeken met een chauffeur-gids of te voet. (Zie hieronder)
Ga na je bezoek terug naar Bondowoso zoals je gekomen bent.
Neem een lokale bemo-bus van Bondowoso naar Probolinggo.
En tenslotte neem je de trein terug van Probolinggo naar Surabaya.
Bangyuwangi > Mount Ijen > Bali
Als je eindbestemming Bali is
Dit is de beste optie als je jouw vakantie op Bali wil voortzetten. In dit geval bezoek je Mount Ijen van de andere kant, via Banyuwangi.
Neem de trein van Probolinggo naar Banyuwangi.
Boek een hotel om uit te rusten tijdens je (korte) nacht in Banyuwangi.
Huur een 4x4 met chauffeur of een motorbike/scooter om zelf naar het Paltuding basiskamp te rijden.
Van daaruit kan je de Ijen berg bezoeken met een chauffeur-gids of te voet. (Zie hieronder)
Ga na je bezoek terug naar Banyuwangi zoals je gekomen bent.
Pak dan een taxi of Grab (dat is een taxi-app zoals Uber) van Banyuwangi naar Ketapang.
Daar kan je de veerboot nemen van Ketapang naar Gilimanuk op Bali.
Mount Ijen
In theorie mag je deze plek zelf bezoeken, maar ik zou dit alleen aanraden als je van plan bent om naar de top te gaan voor een panorama van het kratermeer. Ik zou zeker niet aanraden om alleen te gaan als je van plan bent om ook de blauwe vlammen in de krater te bezoeken. Zoals ik al eerder zei, ben ik geen fan van gidsen, maar in dit geval ben ik ervan overtuigd dat het om veiligheidsredenen een betere optie is. (contactgegevens lokale gids hieronder) Als je de blauwe vlammen wilt zien, heb je ook een gasmasker nodig en liefst een betere dan wat ze jouw daar kunnen aanbieden.
Tip: Koop vooraf online een gasmasker. Als je het achteraf niet nodig hebt, kun je het cadeau doen aan een van de mijnwerkers die hun dagen doorbrengen in de giftige gassen, maar te arm zijn om er zelf een te kopen.
*Lokale bemos (bussen)
Vraag de plaatselijke bevolking waar je de bemo (bus) terminals voor jouw volgende bestemmingen kan vinden. Afhankelijk van je eindbestemming kan de terminal namelijk op een andere plek liggen.
Wees bereid zo lang te wachten als nodig is. De bemo's rijden alleen als er genoeg mensen zijn, dus in het ergste geval kan het zijn dat je een paar uur moet wachten.
(Prijsonderverdeling hieronder)
Wat kan je verwachten
Mount Bromo uitzicht bij zonsopgang
We werden wakker om 2.15 uur en werden om 2.45 uur opgehaald door onze Bromo-chauffeur-gids. Vanuit de stad is het zo'n 40 minuten rijden naar King Kong Hill, een van de favoriete zonsopgangsplekken voor fotografen. Daarheen wandelen van aan het hotel kost je niet veel meer tijd omdat je recht omhoog kunt lopen, terwijl de auto's om de berg heen moeten rijden om er te komen.
Zelfs op dit vroege tijdstip waren er al heel wat jeeps voor ons die in het donker een prachtige trein van lichtjes creëerden. Na aankomen aan de parkeerplaats die gewoon langs de weg is, was het slechts 10-15 minuten lopen naar het uitzichtpunt. Ik was bang dat het uitkijkpunt al overvol zou zijn als we zouden aankomen, maar niets was minder waar. We waren de eersten daar en laat ik je vertellen, het uitzicht was prachtig!
Tip: Als je aankomt bij King Kong Hill, ga dan verder de berg op naar rechts. Minder mensen zullen tot daar hiken en het uitzicht is er beter om te fotograferen.
Leuk weetje: De meeste mensen denken dat Mt Bromo de iconische berg in het midden beneden op de foto is, maar het is eigenlijk de krater links op de foto waar de rook uit komt. De grote vulkaan in het midden achteraan is Semeru, die eind 2021 uitgebarsten is.
Mount Bromo krater & Zee van zand
Na urenlang foto's en video's te hebben gemaakt bij King Kong Hill, liepen we terug naar de jeep en reden we nog 30 minuten door de zee van zand die Bromo omringt. Voordat we uit de auto stapten, zorgden we ervoor dat we zonnebrandcrème opsmeerden en ons bedekten tegen het opvliegend zand dat in je gezicht wordt geblazen door de wind of voorbijrijdende auto's. Ook aten we wat Pop Mie (beroemde Indonesische variant van Aiki Noodles) en kip voordat we de zee van zand te voet overstaken en de vulkaan beklommen.
Het is niet zo ver van de parkeerplaats, maar het is heet en het zand maakt het moeilijker om te wandelen. Sommige mensen overwegen een paard te nemen om er te komen, maar ik smeek je om dat alsjeblieft niet te doen. Neem even de tijd om te zien hoe uitgehongerd, uitgedroogd, ziek en moe de paarden eruit zien. De meesten hebben zelfs groen (niet wit!) schuim uit hun mond komen. Dus alsjeblieft, draag niet bij aan de uitbuiting van deze dieren.🙏🏼
Na de zee van zand wacht de klim. Het eerste deel door zand en rotsen, het laatste deel de trap op, 253 treden om precies te zijn. Je hebt het gehaald! Probeer nu te blijven ademen zonder te stikken in de zwavelrook. Eerlijk gezegd vond ik de klim het uitzicht niet waard. Je kijkt gewoon in een zwarte krater terwijl je wordt aangevallen door zwavelgassen. Het uitzicht bij zonsopgang was veel idyllischer. Maar dat laat ik aan jou over.
Madakaripura Waterfall
Na ons bezoek aan Bromo, bracht onze Bromo chauffeur gids ons terug en reden we door naar Madakaripura.
Stel je voor dat je voor de hoogste waterval van Java en de op één na hoogste van Indonesië staat, 200 meter hoog! Oh ja, en dat je helemaal doorweekt bent als je geen regenjas en waterschoenen hebt meegenomen.
Diep in de afgelegen delen van Java ligt de Madakaripura waterval, een prachtige plek die vaak over het hoofd wordt gezien door de menigte die alleen maar Bromo wil zien.
Deze plek is niet bereikbaar met openbaar vervoer, maar je kan er wel komen met een gids, zoals wij deden. Auto's mogen echter niet helemaal tot aan de ingang van de wandeling rijden, dus moet je nog 6-7 minuten achterop een scooter zitten voordat je aan de grotendeels vlakke wandeling van 1,8 km begint. Je kan een lift regelen op de parkeerplaats of via je gids.
De wandeling zelf is al prachtig omdat je onderweg meer dan één waterval tegenkomt terwijl je je midden in de jungle waant. Aan het eind van het pad wil je wel je regenjas en waterschoenen aantrekken, want om Madakaripura te bereiken moet je door zo'n 20-30 cm hoog water waden en onder een andere waterval doorlopen. De meeste mensen stoppen daar om een deel van de waterval te bewonderen. Als je de waterval echter in al zijn glorie wil zien, moet je ook een paar meter langs een natte rots klimmen (wat niet voor bangeriken is!). Een gids bij je hebben kan hier handig zijn, want die weet precies waar je je voeten moet zetten om veilig te zijn. Ik ben nogal een avontuurlijke rotsklimmer, maar ik was blij dat hij me hielp.
Fotografietip: Als je de waterval helemaal wilt fotograferen, probeer je dan te positioneren in de grot vlak bij de waterval en maak de foto met je telefoon, want je cameralens krijgt al snel regendruppels over zich heen van de waterval.
Mount Ijen (& blauw vuur)
Na een spannende maar lange dag moesten we nog 5-6 uur rijden naar Bondowoso, waar we de nacht zouden doorbrengen (of eigenlijk een paar uur als we het geluk hadden vroeg aan te komen, wat uiteindelijk niet zo was). We kwamen rond 21.00 uur aan, gingen snel maar zeer nodig eten en toen naar bed voor het resterende anderhalf uur.
Mount Ijen is een van die plaatsen die je niet snel zal vergeten. Misschien vanwege de intens smaragdgroen-blauwe kleur van het kratermeer, of omdat de wandeling zo vermoeiend is, of vanwege de mijnwerkers die je onderweg tegenkomt. Hoe dan ook, het is een bezoek waard (op eigen risico natuurlijk).
We verlieten het hotel in Bondowoso om 23.15 uur de avond ervoor. Ja, je leest het goed, de avond ervoor, haha. Er komt dus niet veel slaap kijken bij het beklimmen van deze vulkaan. Vanaf Bondowoso is het 2 uur rijden, dus we kwamen rond 1.30 uur aan. Tijdens Covid mochten we niet voor 2.30 uur het park in, wat een nieuwe regel was en tot op heden weet ik nog steeds niet waarom. Maar normaal gesproken mag je zo vroeg als je wilt naar binnen. Ook was er een limiet van 150 mensen per dag. Ik weet niet zeker of ze dit na Covid hebben veranderd, dus als je een bezoek wilt brengen, reserveer dan op tijd je tickets!
Voor ons betekende dat echter dat we de blauwe vlammen niet konden bezoeken omdat we te laat zouden zijn. Het zou al licht zijn als we in de krater zouden aankomen en het blauwe vuur is alleen in het donker te zien. (Als je de blauwe vlammen wilt bezoeken, zorg dan dat je de wandeling om 1.30 uur begint). En achteraf gezien was dat waarschijnlijk het beste. De wandeling was een van de zwaarste die ik in lange tijd had gedaan. Het is een ronde van 11,6 km met 497 hoogtemeters, maar de klim begint meteen behoorlijk steil zonder enig reliëf. Ik had het er moeilijk mee, maar dat kan ook komen omdat ik de afgelopen 3 dagen maar 5 uur had geslapen.
Leuk weetje: De blauwe vlammen zijn geen lava maar zwavelhoudend gas met temperaturen boven 360°C dat ontbrandt als het in contact komt met lucht en dansende vlammen produceert. De vlammen kunnen tot 4-5 m reiken.
Bij het omhoog gaan kregen we twee keer te maken met zwavelgassen toen de wind even van koers veranderde, en het was een van de enige keren in mijn leven dat ik echt moeite had om adem te halen. Het was zo intens. We hadden geen maskers meegenomen omdat ik dacht ze daar te huren, maar nadat ik ze gezien had, was ik er 100% zeker van dat ze geen verschil zouden maken, zo oud, vies en half kapot. Ik wou dat ik er op voorhand een paar had gekocht. En dan zijn we nog niet eens in de echte zwavelwolken in de vulkaan beneden geweest.
Stel je voor wat de mijnwerkers elke dag moeten doorstaan! Maar daarover later meer.
Een half uur voor zonsopgang bereikten we eindelijk de top, buiten adem en uitgeput. We werden niet verwelkomd door een spectaculair uitzicht zoals ik had verwacht, vanwege een dichte en alomtegenwoordige mist, maar we hadden nog tijd voor zonsopgang, dus ik installeerde het statief bij een van de iconische bomen en ging zitten om op adem te komen. Hoewel ik alleen nog een T-shirt aanhad tegen de tijd dat ik de top bereikte (ik had alle andere lagen tijdens de wandeling uitgetrokken), zat ik al snel weer volledig gekleed in 4 lagen, een muts en handschoenen te wachten tot de zon eindelijk deze spectaculaire plek zou verlichten.
De mist trok echter pas na twee uur op, en terwijl veel van de mensen die samen met ons de top hadden bereikt, het al hadden opgegeven en de plek hadden verlaten, kan ik niet eens beginnen te beschrijven hoe de moeite waard het was om te hebben gewacht!
Het uitzicht was absoluut ADEMBENEMEND! (Als de zwavel je al niet de adem benam).
Het verhaal van de mijnwerkers
Er is echter een andere kant aan het Ijen verhaal, de kant van de mijnwerkers.
De berg Ijen is in alle opzichten vijandig. De berg is moeilijk te beklimmen, de zwavelgassen proberen je te verstikken en de wind blaast vulkanische as, stof en misschien zelfs stenen in je gezicht. Maar het was het verhaal van de mijnwerkers dat me diep trof.
In de vulkaan en op de terugweg naar beneden kom je veel mijnwerkers tegen, die worstelen om de zware ruwe zwavel naar beneden te dragen. Deze arbeiders beklimmen de berg, dalen af in de krater, klimmen weer omhoog en dalen weer af naar de stad, minstens twee keer per dag. En niet zoals jij en ik, maar met 70-80kg zwavel op hun rug of in kleine kruiwagens. Hoe meer ze kunnen dragen, hoe meer ze betaald krijgen. En ze krijgen slechts 1000 IDR (0,067 euro) per kilo betaald, wat betekent dat ze ongeveer 10-11 euro per dag verdienen als ze twee keer per dag 80 kg uit de krater en de berg af kunnen dragen. Stel je dat eens voor, 80kg meer dan 5km en zoveel hoogtemeters ver dragen?!
Het dagelijks leven in deze zwavelhoudende gassen, zonder de mogelijkheid om een gasmasker te betalen, is ook niet bevorderlijk voor hun gezondheid, zoals je zich wel kan voorstellen. De meesten van hen lijden regelmatig aan ontstekingen en aandoeningen van de luchtwegen, om nog maar te zwijgen over de vervormingen van hun ruggengraat en benen door het dragen van de zware lasten.
Nu vraag je je misschien af waarom ze dit werk doen. Wel, er zijn gewoon niet veel andere mogelijkheden voor werk in dit afgelegen deel van Java en het is een van de 'best' betaalde banen die er zijn. De meesten doen dit gewoon omdat ze voor hun gezin willen zorgen, ook al weten ze dat ze er uiteindelijk snel op achteruit zullen gaan.
Houd er dus rekening mee, wanneer je Mount Ijen bezoekt, dat dit niet alleen een prachtige (maar giftige en potentieel gevaarlijke) plek is, maar dat er helaas ook nog steeds een vorm van slavernij heerst. Je kan echter op drie manieren bijdragen aan een beter resultaat voor de mijnwerkers. Je zou een van hen een goed werkend gasmasker kunnen schenken, hun (half ongevaarlijke) uit zwavel gesneden poppetjes kopen (en ze meer geven dan dat ze ervoor vragen), of Mount Ijen bezoeken met een mijnwerkersgids, iemand die er als mijnwerker gewerkt heeft, maar dat nu niet meer kan. (Alle informatie daarover vind je hier: http://www.ijenminertour.com)
Uit respect heb ik geen foto's van hen gemaakt, maar je kan er genoeg vinden als je 'Mount Ijen mine workers' googelt.
Is het veilig om beide vulkanen te bezoeken?
De activiteit van beide vulkanen wordt grondig gecontroleerd en als het nodig wordt geacht, laten ze geen toeristen toe in de buurt van de vulkanen. (Als je op eigen houtje een bezoek brengt, lees dan zeker het laatste nieuws over de activiteit).
Maar omdat deze vulkanen actief zijn, is het natuurlijk altijd een risico om ze te bezoeken. Er zijn in het verleden namelijk wel onvoorspelbare uitbarstingen geweest, waarbij slachtoffers zijn gevallen.
Iets anders om in gedachten te houden, is het giftige zwavelgas dat je op de top van beide vulkanen zal ervaren. Hierdoor ga je hoesten of moeilijker ademen. Dus als je ook de krater van Mount Ijen in wilt om het blauwe vuur of het kratermeer van dichtbij te zien, zorg dan dat je een goed gasmasker bij je hebt. (Niet diegene die ze aan de voet van de vulkaan verhuren, maar een deftig dat je vooraf koopt!) En wees je ervan bewust dat zelfs dan, als je vast komt te zitten in een zwavelwolk (als de wind het jouw kant op blaast), je niet kunt zien, niet kunt ademen, sommigen zelfs het bewustzijn hebben verloren (of erger) en er geen ontsnappen mogelijk is tussen de rotsen, de mensen en het zuur kratermeer. Je zal zo'n moment gewoon moeten uitzitten (indien mogelijk).
Dit brengt me bij het laatste punt: zwem NIET in of raak het zuur kratermeer van de berg Ijen niet aan. Het heeft een pH van 0,13, ver onder de pH 7 die vereist is voor mensen om in te zwemmen. Je mag van geluk spreken als je er met slechts zware brandwonden en een jeukende huid uitkomt.
De praktische kant
Het belangrijkste: Boek vooraf je ticket voor Mount Ijen en je chauffeur-gids voor Mount Bromo! Er zijn maar zoveel jeeps bij Bromo en er mogen maar 150 mensen per dag op Mt Ijen. (Zelfs tijdens de pandemie waren de tickets voor Mt Ijen uitverkocht door een toename van het lokale toerisme).
Hier is een lijst van onze gidsen en hun contactgegevens.
Chauffeuse 3-daagse trip: Ms Ika (Mas Ika) +62 813 3021 1165
Chauffeur-gids bij Mount Bromo: Mr Wiryo +62 822 5790 5478
Gids Mount Ijen (woont in Bondowoso): Mr Pras (Alec) +62 819 1771 4903
Kostenverdeling van optie 1: gemakkelijke optie
Pick-up, 3-dagen verplaatsing en drop-off
Chauffeuse voor 3 dagen: Rp 2.500.000
Mount Bromo
Chauffeur-gids: Rp 500.000 voor 2 stops / Rp 750.000 voor 4 stops
(Opmerking: wij deden slechts 2 stops, het zonsopgang uitkijkpunt en de krater)
Toegang Tengger National Park: Rp 230.000 op weekdagen / Rp 320.000 in de weekends
Hotel: Rp 250.000
Madakaripura
Motorbike rit van/naar de inkom van het park: Rp 10.000 per persoon per rit
Entree waterval: Rp 45.000
Gids: Rp 200.000 (deze prijs was inclusief de entree voor twee)
Mount Ijen
Gids: Rp 250.000
Entree: Rp 100.000 op weekdagen / Rp 160.000 in de weekends
Hotel: Rp 290.000
Dat komt op een totaal van Rp 4.690.000 (€289) inclusief vervoer, hotels, gidsen en entreegelden voor 2 personen (gebaseerd op doordeweekse entrees voor de parken).
Ter vergelijking: het goedkoopste pakket dat ik vond voor Mount Bromo alleen was Rp 3.600.000 (€221) per persoon.
Kostenverdeling van optie 2: de moeilijke maar goedkoopste manier
(Alle transportprijzen hieronder per persoon)
Surabaya > Bromo
Trein Surabaya > Probolinggo (2u): Rp 160.000
Scooter rit naar het bus station: Max Rp 10.000
Lokale bemo (bus) naar Cemorolawang (1,5u): Rp 40.000
Wandel of scooter rit naar je hotel: Max Rp 10.000
Mount Bromo
Hotelkamer: Rp 250.000
Uitzichtpunt zonsopgang (2u hike): Rp 0 (Als je slaapt in het hotel dat ik hieronder noem, begint de wandelroute voor je deur).
Chauffeur-gids (als je ook de krater wilt doen): Rp 500.000
Mount Bromo > Mount Ijen
Lokale bemo (bus) naar Probolinggo (1,5u): Rp 40.000
Scooter rit naar trein station: Max Rp 10.000
Er zijn nu twee opties om Mount Ijen te bereiken, ofwel via Bondowoso (beste optie als je teruggaat naar Surabaya of daarna op Java blijft) of via Banyuwangi (beste optie als je daarna naar Bali wilt).
Optie 1: Bondowoso > Mount Ijen > Surabaya
Lokale bemo (bus) Probolinggo > Bondowoso (2u30): Rp 60.000-70.000
Hotelkamer Bondowoso: Rp 290.000
Huur een 4x4 (met chauffeur) om je naar Paltuding base camp te brengen (2u): Rp 400-600.000
Of huur een motorbike (2u): Rp 250.000
Gids (woont in Bondowoso): Rp 250.000
Entree Mt Ijen: Rp 100.000 op weekdagen / Rp 160.000 in het weekend
Lokale bemo (bus) Bondowoso > Probolinggo (2u30): Rp 60.000-70.000
Trein Probolinggo > Surabaya (2u): Rp 160.000
Optie 2: Bangyuwangi > Mount Ijen > Bali
Trein Probolinggo > Banyuwangi (4u): Rp 180.000
Huur een 4x4 (met chauffeur) om je naar Paltuding base camp te brengen (1,5u) : Rp 400-600.000
Of huur een motorbike (1,5u) : Rp 250.000
Entree Mt Ijen: Rp 100.000 op weekdagen / Rp 160.000 in het weekend
Lokale gids: Rp 300.000 voor 2 personen http://www.ijenminertour.com
(Je kan de wandeling ook op eigen houtje doen, maar dan zou ik alleen naar de top gaan en zeker NIET afdalen naar het blauwe vuur in de krater)!
Hotel: afhankelijk van waar je boekt, startden de prijzen vanaf Rp 200.000
Grab (taxi app) Banyuwangi naar Ketapang: Rp 20.000-50.000
Ferry Ketapang > Gilimanuk, Bali (30min - 1u): Rp 8.500 - 13.000 (locals - toeristen)
Ben je niet overtuigd om deze plaatsen met een privé-chauffeur of helemaal alleen te bezoeken, dan kan je ook nog altijd een tour boeken bij een touroperator. De onderstaande tours krijgen goede recensies en lijken je waar voor je geld te geven.
Wat meenemen
Vulkanen bezoeken betekent dat je hoog in de bergen zit en ook al ben je in een tropisch land, het zal koud zijn voor zonsopgang. Trek dus een paar laagjes meer aan!
Vulkanen
Kleed je warm en in laagjes! (Broek, T-shirt, blouse, trui, jas, muts, sjaal, handschoenen) Na zonsopgang wordt het warmer, dus zorg ervoor dat je laagjes kunt uittrekken.
Sjaal: Een sjaal kan je helpen tegen het zwavelgas (maak hem een beetje nat en houd dat deel voor je mond en neus) en hij kan je ook beschermen tegen het rondvliegende zand in de zee van zand rondom de Bromo vulkaan.
Zwavel/gasmasker: Neem er bij voorkeur een mee, want diegene die ze daar verhuren zijn super oud, vies en werken niet goed meer. Na afloop zou je je masker kunnen doneren aan een van de lokale mijnwerkers die te arm zijn om er zelf een aan te schaffen maar wel de hele dag in de gassen moeten werken.
Water: Je zal willen hydrateren tijdens de beklimmingen en ook als de zwavel je in de keel raakt.
Snacks: Altijd slim om wat mee te nemen voor als je honger krijgt van de inspanning.
Zonnebrandcrème (!): Denk geen seconde dat je niet volledig zult verbranden omdat het bij zonsopgang of bewolkt is. Ik was zo rood als een tomaat om 7.30 uur in de ochtend en het was een superbewolkte dag. Aangezien je in de bergen en zandwoestijn bent, zal de zon je harder treffen.
Foto/video camera: Deze is duidelijk denk ik :)
Statief: Als je tijdens het gouden uur / zonsopgang wilt fotograferen, heb je een langere belichtingstijd nodig en moet je camera stabiel staan.
Drone: Voor bijzondere beelden.
Madakaripura Waterval
Regenponcho: Je loopt onder een waterval door om er te komen en je zal ongetwijfeld helemaal doorweekt zijn als je geen regenjas of poncho aanhebt!
Waterschoenen of slippers: Je zal ook door het water moeten waden om de waterval te bereiken.
Water: De wandeling is slechts 4 km retour en er wordt niet veel geklommen, maar het zal in de zon zijn en je moet voldoende hydrateren.
Snacks: Zorg ervoor dat je iets te eten bij je hebt voor het geval je langer wilt blijven. Respecteer altijd onze natuur en laat wel niets achter van afval of verpakkingen.
Zonnebrandcrème!
Fotocamera of iPhone: Als je van plan bent om vanuit het perspectief van de kikker te fotograferen, zal de iPhone beter bestand zijn tegen de waterdruppels die van de waterval naar beneden vallen.
Statief: Als je een langere sluitertijd gebruikt, ziet de waterval er gladder uit.
Drone: Alleen als je er een hebt met een uitstekend GPS bereik, anders heeft het geen nut.
Waar te verblijven
Onze chauffeuse raadde ons een paar home stays aan, maar ik wil altijd graag vooraf weten waar ik terecht kom, dus ik boekte de volgende hotels voor weinig tot geen geld en was er erg blij mee.
Hotel Mt Bromo & Madakaripura
Guesthouse Gunung Bromo is uitstekend voor beide reisopties omdat het aan het begin van het wandelpad naar het Bromo uitkijkpunt voor zonsopgang ligt als je hier geen chauffeur-gids (jeep) wil nemen. Wij boekten een tweepersoonskamer met eigen badkamer voor Rp250.000 (ongeveer €15,38 of $17,45 op dat moment). Ook het uitzicht dat je hier hebt op Bromo is al spectaculair!
Pas wel op, je zit in de bergen dus het wordt 's nachts behoorlijk koud, ook in de kamer.
En het guesthouse ligt al in het park, dus om er te komen moet je de entree reeds betalen. Maak je geen zorgen, die is de dag erna nog steeds geldig.
Hotel Mt Ijen
De volgende nacht, voor onze klim naar Mt Ijen, verbleven we in Bondowoso in het Baratha Hotel & Resto, waar ik een tweepersoonskamer met eigen badkamer boekte voor Rp 290.000 (ongeveer €17,84 $20,24), inclusief ontbijt.
De kamer was basic, maar proper en mooi en we waren er maar 3 uur voordat we weer vertrokken. We aten snel iets in hun restaurant, wat goed was, en sliepen 2u.
Beste tijd om te bezoeken
De beste tijd voor een bezoek is van april tot oktober omdat dit het droge seizoen is en je dan meer kans hebt op een mooie zonsopgang bij beide vulkanen. Het regenseizoen kan echter ook voordelen hebben. Er zijn dan minder toeristen en de waterval is misschien mooier en volumineuzer.
Iets om over na te denken is om beide vulkanen bij zonsondergang te doen in plaats van bij zonsopgang. Ook dan heb je een prachtig uitzicht en heb je de plek meer voor jezelf.
Houd er wel rekening mee dat afdalen in het donker bij Ijen moeilijker is dan stijgen.
'Leave no trace' beleid
Je bent op avontuur in een prachtig stukje van onze Moeder Natuur, dus wil ik je graag herinneren aan het 'leave no trace' beleid wanneer je Oost-Java bezoekt. 🙏
Wees respectvol en blijf op de aangeduide paden.
Benader of voer geen wilde dieren. Blijf rustig en geef ze de ruimte.
Pak in, pak uit. Of met andere woorden, neem al het afval dat je hebt meegenomen of tijdens je tocht hebt gemaakt, terug mee naar huis.
Laat liggen wat je vindt. Rotsen, stenen, zand, planten oprapen kan leuk zijn, maar kan ook schadelijk zijn voor het milieu.
Houd rekening met andere bezoekers. Zelfs als je op een toeristische plek bent, maak dan niet te veel lawaai en wees altijd vriendelijk en beleefd.
Geniet van je reis!
En aarzel niet om je ervaring met mij te delen in de comments.
Of als je vragen hebt, beantwoord ik ze graag!
Commentaires